02/04/2015 10:39:14 | Print

Xưa kia Nam Định thuộc trấn Sơn Nam, là vùng trọng yếu về kinh tế xã hội thời Lê - Trịnh, nên có nhiều con cháu họ Trịnh đến sinh cơ lập nghiệp từ thế kỷ 17-18, phần lớn có nguồn gốc từ chi họ chúa.

Xưa kia Nam Định thuộc trấn Sơn Nam, là vùng trọng yếu về kinh tế xã hội thời Lê – Trịnh, nên có nhiều con cháu họ Trịnh đến sinh cơ lập nghiệp từ thế kỷ 17-18, phần lớn có nguồn gốc từ chi họ chúa.

Nhánh họ Trịnh thôn Đồng Phù, xã Nam Mỹ, huyện Nam Ninh – Nam Định thuộc chi họ Chúa từ Thăng Long chuyển về. Nhánh họ đã xây dựng nhà thờ vào năm Bảo Đại thứ 10 (1935). Trong nhà thờ còn lưu giữ 2 sắc phong, một là của Ân vương Đại nguyên soái phong năm 1770, hai là của Thái ủy Hữu trung Trịnh Kiên niên hiệu Cảnh Hưng thứ 44 (1783).

Khi về định cư ở Đồng Phù đã đổi tên sang họ Cao, lấy tên đệm là Trịnh, nên mặc dầu đổi họ, nhưng việc xác định nguồn gốc của nhánh họ có thuận lợi.

Bà Thủy tổ nhánh họ là Cao Thị Kính vốn có tên là Trịnh Thị Quý, cùng với em trai là Trịnh Kiên về lập nghiệp ở Đồng Phù và đổi họ thành họ Cao Trịnh (căn cứ vào sắc phong Trịnh Kiên).

Hiện nay ở Đồng Phù còn có nhiều dấu tích họ Cao Trịnh thể hiện trên từng bia mộ đều có ghi rõ Trịnh Dương Tổ hoặc Trịnh Âm Tổ kèm theo 2 chữ “Tự – Tức” có nghĩa là nhánh họ Trịnh Đồng Phù – Nam Định có cùng chung nguồn gốc với nhánh họ Trịnh Tự Tân – Tức Hiên – Ninh Bình.

Cụ Tổ nhánh họ là Cao Trịnh Kiên (Trịnh Kiên), đến nay đã ghi chép được 8 đời:

Đời 1 : Cao Trịnh Kiên (Trịnh Kiên )sinh 2 trai:
Trịnh Bằng (không thấy gia phả ghi tiếp ở đâu).
Trịnh Hộ, vợ là Trịnh Thị Phúng – mộ ở Đồng Phù
Đời 2 : Trịnh Hộ – sinh được 4 con trai:
Trịnh Muôn – con trưởng, không thấy gia phả ghi tiếp
Trịnh Biển – chuyển vào Tự Tân – Ninh Bình
Trịnh Thường – chuyển vào Tức Hiên – Ninh Bình
Trịnh Tháo là con út ở lại Đồng Phù trông nom nhà thờ,mồ mả và
hương khói tổ tiên.
Đời 3 : Trịnh Biển, vợ là Cao Thị Tính – sinh 2 con trai:
Trịnh Hoạch, ở lại Tự Tân – Kim Sơn – Ninh Bình
Trịnh Cự – chuyển vào Nga Thủy – Nga Sơn – Thanh Hóa.
Đời 4 : Trịnh Hoạch – sinh được 4 con trai:
Trịnh Nghiêm, chuyển vào Nga Thủy – Nga Sơn – Thanh Hóa
Trịnh Hà theo bố vào Nga Thủy – Nga Sơn – Thanh Hóa

Như vậy, nhánh họ Trịnh ở Đồng Phù, Tự Tân – Tức Hiên và Nga Thủy có cùng chung Cụ Tổ là Trịnh Kiên. Các chi nhánh đều có gia phả ghi thống nhất,mặc dầu hiện tại, các chi nhánh ở phân tán ở 3 tỉnh khác nhau. Thế thứ của nhánh họ là:

Chi nhánh Nga Thủy – Nga Sơn – Thanh Hóa là nhánh trưởng.
Chi nhánh Tự Tân – Tức Hiên – Ninh Bình là thứ 2.
Chi nhánh ở Đồng Phù – Nam Mỹ – Nam Ninh – Nam Định là nhánh út.

Gia phả của các chi nhánh đều ghi thống nhất Cụ Tổ nhánh họ là Trịnh Kiên. Như vậy, có thể ghi thế thứ chung của nhánh họ như sau:

Đời 1 : Cao Trịnh Kiên (Trịnh Kiên)
Đời 2 : Trịnh Hộ ,Trịnh Bằng
Đời 3 : Trịnh Muôn,Trịnh Biển,Trịnh Thường,Trịnh Bảo
Đời 4 : Trịnh Hoạch, Trịnh Cự
Đời 5 : Trịnh Nghiêm, Trịnh Tương, Trịnh Dương, Trịnh Thảo, Trịnh Cư,Trịnh Hà
Đời 6 : Trịnh Chân, Trịnh Chúc
Đời 7 : Trịnh Phác, Trịnh Liên…
Đời 8 : Trịnh Đề, Trịnh Tịch…

Nhánh họ có quan hệ rất chặt chẽ chữa con cháu các chi nhánh. Qui định chung của nhánh họ là mỗi năm con cháu các chi nhánh gặp gỡ thăm viếng nhau 2 lần. Lần thứ nhất vào ngày 4 tháng 3 là ngày giỗ tổ nhánh họ, tổ chức ở Đồng Phù, Nam Mỹ, Nam Ninh – Nam Định; con cháu ở Tự Tân – Tức Hiên và Nga Thủy về Đồng Phù làm giỗ, viếng mộ Tổ; Lần thứ hai năm chẵn con cháu ở Đồng Phù và Nga Thủy về tự Tân – Tức Hiên, và năm lẻ con cháu ở Đồng Phù, Tự Tân – Tức Hiên về Nga Thủy – Nga Sơn gặp nhau bàn việc họ.

Chi nhánh Đồng Phù là út, nhưng có trách nhiệm trông nom, tôn tạo nhà thờ và lăng mộ Tổ; các chi nhánh khác hỗ trợ giúp đỡ. Theo gia phả thì nhánh họ là hậu duệ Trịnh Doanh.

Nhánh họ Trịnh thôn Hai xã Yên Phong huyện ý Yên Nam – Định, gia phả của nhánh họ đã ghi đến đời thứ 14.

Cụ Tổ nhánh họ là Trịnh Trọng Tín – Thống đốc Sơn Nam. Đến đời thứ 4 của nhánh họ có Trịnh Công Doanh là tướng triều Lê – Trịnh. Những đời tiếp theo đều có con cháu làm quan thuộc các triều đại phong kiến. Một bộ phận của nhánh họ đã di chuyển về định cư sinh sống ở Hà Nội, một bộ phận chuyển sang định cư ở Mỹ.

Nhánh họ Trịnh ở Tự Lạc huyện Giao Thủy, nay là Xuân Thủy
Nhánh họ Trịnh ở An Liên – Nam Định
Nhánh họ Trịnh ở Định Tả – thành phố Nam Định
Nhánh họ Trịnh ở Thượng Nguyên, Nam Ninh, Nam Định.