Trịnh Xuân Thuận



Trịnh Xuân Thuận (sinh 1948 tại Hà Nội) là một chuyên gia người Mỹ gốc Việt trong lĩnh vực vật lý thiên văn, là một nhà văn đã viết nhiều quyển sách có giá trị cao về vũ trụ học và về những suy nghĩ của ông trong tương quan giữa khoa học và Phật giáo. Ông còn là một nhà thơ, một triết gia, một Phật tử và một nhà hoạt động cho môi trường và hòa bình. Ông đã nhận lãnh nhiều giải thưởng trong lĩnh vực thiên văn và trong lĩnh vực văn hoá xã hội.

Trịnh Xuân Thuận (sinh 1948 tại Hà Nội) là một chuyên gia người Mỹ gốc Việt trong lĩnh vực vật lý thiên văn, là một nhà văn đã viết nhiều quyển sách có giá trị cao về vũ trụ học và về những suy nghĩ của ông trong tương quan giữa khoa học và Phật giáo. Ông còn là một nhà thơ, một triết gia, một Phật tử và một nhà hoạt động cho môi trường và hòa bình. Ông đã nhận lãnh nhiều giải thưởng trong lĩnh vực thiên văn và trong lĩnh vực văn hoá xã hội.

Tiểu sử

Cha ông là một viên chức trong chính quyền Việt Nam Cộng hòa và sau 1975 bị đi học tập cải tạo, ông đã viết thư nhờ thủ tướng Phạm Văn Đồng can thiệp, và sau đó cha ông đã được tự do.

Ông học Trường Yersin (Lycée Yersin) tại Đà Lạt (địa điểm nay là Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt), và Trường Jean Jacques Rousseau (nay là Trường PTTH Lê Quý Đôn) tại Sài Gòn.

Năm 1966, sau tú tài, ông rời Sài Gòn đi du học Thụy Sĩ, và sau đó được nhận một học bổng du học tại Hoa Kỳ.

Ông đã theo học ngành vật lý thiên văn tại Học viện Công nghệ California (California Institute of Technology) từ 1967 đến 1970, và tại Đại học Princeton từ 1970 đến 1974. Ông bảo vệ luận án tiến sĩ tại Đại học Princeton. Từ năm 1976, ông là giáo sư ngành này tại Đại học Virginia.

Tháng 8 năm 2004, ông có về thăm Việt Nam và có những buổi nói chuyện về vũ trụ và vật lý thiên văn tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Tác phẩm

Theo Xuân Hạo, 2004: “Trịnh Xuân Thuận thấm nhuần văn hóa Pháp, là công dân và làm việc tại Hoa Kỳ, viết những công trình khoa học bằng tiếng Anh, nhưng viết những tác phẩm về vũ trụ lại bằng tiếng Pháp. Điều đáng nói là những tác phẩm về vũ trụ nhưng đọc dễ hiểu, bởi chúng được viết từ một nhà khoa học giàu mỹ cảm, bằng tư duy lô-gích của một nhà khoa học, nhà triết học và trí tưởng tượng của một nhà thơ sành sỏi thiên văn. Chính kiến thức sâu rộng, đa dạng trên nhiều lĩnh vực của Trịnh Xuân Thuận, những khái niệm về thiên văn mà ông trình bày trở nên mềm mại, óng ả. Đó cũng là phương pháp của ông để đưa thiên văn học gần gũi với mọi người: ‘Tác phẩm này dành cho những chính nhân (honnête homme), những người không có một hành trang kỹ thuật, nhưng tò mò muốn biết không chỉ những điều kỳ lạ mới nhất của khoa học ở thế kỷ XX mà cả những hệ quả triết học và thần học của những thành tựu đó’ (lời đề tựa tác phẩm “Hỗn độn và hài hòa”). Chính phương pháp đó cũng được sử dụng trong “Giai điệu bí ẩn” và đưa nó trở thành tác phẩm best-seller ở Pháp và được dịch ra nhiều thứ tiếng. Có lẽ đó cũng là lý do đưa Trịnh Xuân Thuận, một công dân Mỹ lại có mặt chính thức trong phái đoàn của Tổng thống Mitterrand thăm VN năm 1993.”

La mélodie secrète, Fayard, 1988
Un astrophysicien, Beauchesne-Fayard, 1992
Le Destin de l’Univers, Découvertes Gallimard, 1992
Le Chaos et l’Harmonie, Fayard, 1998
L’Infini dans la paume de la main – du Big Bang à l’éveil, cùng viết với Matthieu Ricard, NiL éditions, 2000
Origines – la nostalgie des commencements, Fayard, 2003
Les voies de la lumière, Éd. Fayard, 2007

Các bản dịch tiếng Việt

Giai điệu bí ẩn. Và con người đã tạo ra vũ trụ, Phạm Văn Thiều dịch, Nxb Khoa học và Kỹ thuật, 2001, 383 tr
Hỗn độn và hài hòa, Phạm Văn Thiều và Nguyễn Thanh Dương dịch, Nxb Khoa học và Kỹ thuật, 2003
Cái vô hạn trong lòng bàn tay (Từ Big Bang đến Giác Ngộ), dịch từ cuốn L’Infìni dans la paume de la main – du Big Bang à l’éveil, Phạm Văn Thiều – Ngô Vũ biên dịch, Nxb Trẻ & Tạp chí Tia Sáng, 470 tr
Lượng tử và hoa sen, dịch từ cuốn The Quantum and the Lotus
Trò chuyện với Trịnh Xuân Thuận. Cuộc trò chuyện của Trịnh Xuân Thuận với nhà báo Jacques Vauthier. Sách do Phạm Văn Thiều dịch, Nxb Trẻ & Tạp chí Tia sáng, 2001, 170 tr

Giải thưởng

Giải Moron 2007 của Hàn lâm viện Pháp (GS-TS Thiên văn học Trịnh Xuân Thuận Nhận giải thưởng của Hàn lâm viện Pháp, Les voies de la lumière, par Trinh Xuan Thuan, Prix Moron 2007 de l’Académie française French Academy Awards Grand Prize to U.Va.’s Trinh Thuan)

Tham khảo

There are no comments yet

Tin khác đã đăng