Họ Trịnh ở Đan Nê và Đền Đồng Cổ

02/06/2019 3:48:20 | Print

Ngày 27/5/2019, ông Trịnh Tứ - Pct HĐHTVN đã tới dâng hương Đền Đồng Cổ và thăm đại diện thân tộc họ Trịnh làng Đan Nê.

Các ông Trịnh Ngọc Minh , Trịnh Trọng Tấn và các vị trong Ban quản lý Di tích đền Đồng Cổ cung cấp tài liệu “ Linh tích núi Tam Thai” ghi nhận những sự tích của Đền Đồng Cổ , một cổ tự linh thiêng đã phù trợ các triều đại Việt Nam.

Năm 2568 trước công nguyên, Vua Hùng di dẹp loạn Chiêm Thành xâm lược ở phương Nam. Đại quân theo đường núi đến đóng quân ở chân núi thuộc làng Khả Lao ( bây giờ là làng Đan Nê, thuộc xã Yên Thọ, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa ) . Đêm đến, nhà vua mộng gặp thần núi xin có trống đồng, dùi đồng giúp đánh thắng giặc. Thắng trận trở về, nhà vua phong cho thần núi Khả Lao là “ Đồng Cổ Đại Vương” và cho lập đền thờ.

Đến thời nhà Lý, Thái tử Lý Phật Mã vâng lệnh vua cha Lý Thái tổ đem quân vào bình giặc Chiêm Thành, nghỉ đêm ở chân núi Khả Lao, mộng gặp thần núi Đồng Cổ xin theo giúp sức dẹp giặc. Thắng trận trở về, Thái tử vào đền lễ tạ và xin rước linh vị về Thăng Long lập đền thờ thần Đồng Cổ để “ hộ dân bảo quốc”. Khi vua Lý Thái tôn lên ngôi, thần Đồng Cổ báo mộng giúp vua dẹp nội loạn. Vua Lý Thái tôn ra chiếu sắc phong thần Đồng Cổ là “ Thiên hạ chủ minh thần” , đặt lễ minh thệ ở đền thờ , lập đàn treo kiếm trước thần vị, vua quan trích uống máu thề rằng: “ Làm con mà trái đạo hiếu, làm tôi mà trái đạo trung thì thần giết chết”. Mỗi năm cứ đến ngày 4 tháng 4 có hội thề, thành lệ thường.
Các triều đại nhà Trần, nhà Lê, Lê Trung Hưng ( Lê – Trịnh), Tây Sơn, nhà Nguyễn đều có sắc phong thần núi Đồng Cổ và thần Đồng Cổ ở Thăng Long.

Thời Lê Trung Hưng, các Chúa Bình An Vương Trịnh Tùng, Thanh Vương Trịnh Tráng, Tây Vương Trịnh Tạc, Ân Vương Trịnh Căn, Uy Vương Trịnh Cương, Minh Vương Trịnh Doanh, Tĩnh Vương Trịnh Sâm, Đoan Nam Vương Trịnh Khải có các lệnh chỉ tôn tạo đền thờ, bổ sung nội thất và đồ thờ cúng Đền Đồng Cổ, miễn các khoản đóng góp và công lao dịch cho dân làng phụng sự thờ cúng.

Đền thờ thần Đồng Cổ đã trải qua nhiều phen thăng trầm, biến cố, diện mạo đã không còn được như xưa, nhất là trong kháng chiến chống thực dân Pháp, năm 1948 đã bị máy bay ném bom san phẳng . Năm 1996, Đền Đồng Cổ được xây dựng lại 1 gian , 2 chái. Năm 2001 , Đền Đồng Cổ được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Năm 2007, chuẩn bị kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long , Nhà nước đầu tư tôn tạo Đền Đồng Cổ tại làng Đan Nê, xây dựng được 3 công trình là hậu cung, chánh điện và tiền đường cùng một số hạng mục hạ tầng.

Từ thời xa xưa, dân làng Đan Nê tổ chức lễ hội Đền Đồng Cổ vào trung tuần tháng 3 hàng năm, bắt đầu từ ngày 8 , kết thúc vào ngày rằm tháng 3 AL. Gần đây, nhân dân xã Yên Thọ tổ chức lễ hội Đền Đồng Cổ hàng năm vào ngày 14- 15 tháng 3 AL.

Ông Trịnh Trần Mạnh, UV HĐ họ Trịnh làng Đan Nê , năm nay tuổi đã 90, nhưng còn khỏe mạnh, minh mẫn, nói đến công việc dòng họ, ông rất nhiệt tình, sốt sắng. Ông cho biết: Họ Trịnh làng Đan Nê hiện nay có 3 chi : Trịnh Bá, Trịnh Trọng và Trịnh Lưu, tổng cộng có 120 hộ với 203 suất đinh. Thủy Tổ họ Trịnh ở Đan Nê là cụ Trịnh Quốc Điếm; Tiên Tổ là cụ Trịnh Quỳnh. Trước đây họ Trịnh ở Đan Nê có nhà thờ họ ở giữa làng, nhưng trải qua chiến tranh và thay đổi, nhà thờ họ không còn. Năm 1998, họ Trịnh Đan Nê đã góp công sức, xây dựng nhà thờ họ Trịnh bên cạnh khu mộ của tổ tiên. Nhà thờ họ Trịnh làng Đan Nê nằm phía bên phải, ngay cạnh cổng chính vào Đền Đồng Cổ.

Hàng năm, các chi họ Trịnh ở đây tổ chức giỗ Tổ ông vào ngày 15 tháng 11 AL, và giỗ Tổ bà vào ngày 15 tháng 2 AL. Cả họ tổ chức chung giỗ Tổ ông vào năm chẵn và giỗ Tổ bà vào năm lẻ. Con cháu xa gần đến ngày giỗ Tổ họp mặt, mang lễ ra nhà thờ họ tiến hành cúng , tế và dâng hương tiên tổ.

Thân tộc họ Trịnh làng Đan Nê có nguyện vọng được tham gia các hoạt động của HĐHT huyện Yên Định và HĐHT tỉnh Thanh Hóa để giao lưu và đóng góp, phát triển công việc chung của họ Trịnh ở địa phương.