02/04/2015 10:39:21 | Print

Dòng họ: Là các thế hệ nối tiếp nhau nhiều đời, có cùng chung một nguồn gốc tổ tiên. Họ Trịnh cũng chính là dòng họ Trịnh. Đây là một sự thực rút ra từ ghi chép gia phả của các Chi họ và là quan hệ huyết thống gần gũi trong họ.

– Chi họ: Là do ông Thủy tổ họ sinh ra và phân chia lần đầu thành các Chi họ (Tuy nhiên, các Chi họ có thể phân chia từ đời thứ hai, hoặc đời tiếp theo mới phân chia).

Hiện tại, các Chi họ thuộc họ Trịnh rất lớn, có Chi họ gia phả đã ghi chép gần 30 đời (chưa kể thời kỳ chưa có gia phả ghi chép). Có Chi họ mới ghi chép trên 20 đời, hoặc ghi chép không liên tục, hoặc do giả phả bị thất lạc, hoặc phải thay đổi do nguyên nhân khách quan; song vẫn thể hiện được tương đối đầy đủ các sự việc của Chi họ. Vì vậy, dựa vào gia phả để xác định tính độc lập của các Chi họ cũng như nguồn gốc, sự hình thành và phát triển của họ Trịnh, cần có một qui ước mốc thời gian phân Chi theo nghĩa tương đối. Không có cách nào tốt hơn là lấy thời điểm bắt đầu có ghi chép gia phả để tính phân Chi. Đây cũng chỉ nên hiểu tương đối, nhưng hoàn toàn có cơ sở khoa học đáng tin cậy. Như vậy, cần hết sức lưu ý về thế thứ của các đời ghi trong gia phả của các Chi họ là không đồng nhất, vì mặt bằng thời gian để tính đời của các Chi họ và cả của các cành nhánh, chi nhánh họ là không giống nhau.

– Phái: Là từ các Chi họ tiếp tục phân chia ra thành nhiều phái. Có thể xem ông đầu phái họ là đời thứ 3 của dòng họ. Tuy nhiên, cũng không nhất thiết phái được phân chia từ đời thứ 3, mà có thể đời thứ 4, hoặc đời tiếp theo mới phân phái. Đây là hiện tượng phổ biến thường có ở các Chi họ thuộc họ Trịnh.

– Cành: Mỗi phái lại phân chia ra nhiều cành. Như vậy, con, cháu, chắt…của ông đầu phái là Thủy tổ của mỗi cành họ.

– Nhánh: Là từ cành họ được phân chia ra nhiều nhánh, mỗi nhánh họ Trịnh đều có nguồn gốc từ một cành, và mỗi cành đều có nhiều nhánh.

– Chi nhánh: Là từ mỗi nhánh, tiếp tục phân chia ra nhiều chi nhánh; Và còn tiếp tục phân chia thành nhiều nhóm, có nơi còn gọi là dài.

Như vậy, khái niệm Dòng họ, Chi họ, phái, cành, nhánh, chi nhánh là thống nhất từ một nguồn gốc do ông Thủy tổ họ sinh ra và là đầu mối của các thế hệ trong một họ thống nhất.

Hiện nay họ Trịnh Việt Nam đã hình thành và phát triển rất lớn, ở nhiều nơi đang tồn tại cái gọi là “Họ Trịnh” thực chất là những cành, nhánh, chi nhánh của một họ Trịnh thống nhất “Đại Trịnh Tộc”. Đây cũng là qui ước có tính hệ thống mà các Chi họ đã dùng để biên soạn gia phả của mỗi Chi họ. Hệ thống tên gọi này được sử dụng để biên soạn “Đại Trịnh Tộc Phả Lục” là việc có ý nghĩa sâu sắc trong việc thống nhất nguồn gốc, sự hình thành và phát triển của họ Trịnh Việt Nam, phù hợp với tâm tư nguyện vọng của con cháu họ Trịnh